Rondetafelgesprek “Sturen op circulair beheer en onderhoud”

Op 28 maart 2025 kwamen een aantal NEVAP leden samen in het circulaire kantoor van DWA voor een rondetafelgesprek over het ISSO-rapport “Sturen op circulair beheer en onderhoud”. Het doel? De uitwerkingen van het rapport verder bespreken en de implementatie van circulariteit in beheer en onderhoud bevorderen.

Wilfred van der Plas (DWA) werkte namens NEVAP mee aan de totstandkoming van het rapport. De stuurgroep bestond o.a. uit ISSO, TVVL, NEVAP en Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en werd financieel ondersteund door het Rijksvastgoedbedrijf.

Over het algemeen wordt Nederland erkend als een land dat actief bezig is met het ontwikkelen en implementeren van circulaire strategieën, beleid en innovaties. Volgens Yorick Molenaar, Specialist Duurzaamheid & Circulariteit, is dit deels te verklaren door het gebrek aan grondstoffen in Nederland, wat de noodzaak tot hergebruik vergroot. De nieuwe ISSO-methodiek is gepresenteerd om circulair onderhoud meetbaar te maken, met als doel een rekentool te ontwikkelen en opdrachtgevers te helpen bij het maken van de beslissingen.

De deelnemers waren het eens over de doelen van de circulaire economie, maar erkenden dat het daadwerkelijk veranderen van de praktijk een uitdaging is. Hoewel veel werkgevers expliciete doelstellingen voor circulariteit hebben vastgelegd, blijkt het lastig om deze in de praktijk te brengen. Enthousiasme en het delen van succesverhalen werden als belangrijke aspecten van circulariteit genoemd. Toch ontbreekt vaak een duidelijke business case en heerst er een zekere weerstand tegen verandering.

Het positieve imago van circulariteit kan helpen bij het winnen van aanbestedingen, maar leidt niet altijd tot directe waardevermeerdering in de huur. Huurders vinden het belangrijk, maar zijn niet altijd bereid meer te betalen. Op de vraag aan de deelnemers een weegfactor voor circulariteit te bepalen bij aanbestedingen bleek dit lastig aan te geven. 5-10% werd als een realistischere weegfactor gezien dan de aanvankelijk genoemde 20%. Uitdagingen zijn er ook: twijfels over de mate van circulariteit, hoge kosten en een gebrek aan aanbod.

André Meester (ISSO) gaf een presentatie over de ontwikkelde methodiek om aanbiedingen voor circulair onderhoud meetbaar te maken. Deze methodiek, ontstaan uit een vraag van de Rijksgebouwendienst (RVB), is gebaseerd op de R-ladder, die is vereenvoudigd van 10 naar 6 stappen. De focus ligt op het beoordelen van in- en uitgaande materiaalstromen ten opzichte van de R-ladder op basis van massa. De methodiek is breed toepasbaar, maar binnen het project zijn validaties uitgevoerd voor ventilatie-/luchtbehandelingsinstallaties.

De methodiek zal binnenkort worden gevalideerd met testcases en een onderhoudsproject van de RVB. De output wordt vertaald naar praktische KPI’s, zoals de verhouding tussen nieuw en hergebruikt materiaal en het aandeel herkomstmaterialen. 

In het vervolggesprek werd gesproken over de aansluiting van de methodiek op bestaande rekentools, het onderzoek naar minder impactvolle materialen en het belang van duidelijke communicatie. Het voorkomen van vervangingen moet duidelijker in de methodiek naar voren komen en opdrachtgevers hebben hulp nodig bij het stellen van de juiste vragen. Ook de uitlegbaarheid van de methode en het overbrengen van het belang ervan zijn belangrijke aandachtspunten. Daarnaast werd door de deelnemers geconcludeerd dat borging van de circulaire principes op strategisch, tactisch en operationeel niveau noodzakelijk is.

Dit rondetafelgesprek heeft waardevolle inzichten opgeleverd en de basis gelegd voor verdere samenwerking en ontwikkeling van de methodiek. Er wordt gestreefd naar het presenteren van de rekentool eind 2025 om de methodiek verder te ondersteunen.

Ben je benieuwd naar het hele rapport Sturen op circulair beheer en onderhoud?